Bede om vrede
Geschreven door Koen Holtzapffel
Wie Rotterdam zegt, zegt Erasmus. Wie Rotterdam zegt, zegt ook wel (in alle bescheidenheid) remonstranten. Want remonstranten zijn in Rotterdam altijd relatief goed vertegenwoordigd geweest. Laten die remonstranten nu ook Erasmus fans van het eerste uur geweest zijn.
Over Erasmus valt heel veel te zeggen, en dat gebeurt ook in Rotterdam, elk jaar bijvoorbeeld in de laatste week van oktober tijdens de Erasmusweek (Erasmus is op de 28e oktober geboren). Erasmus was ook pacifist, en juist vanwege de dreigende oorlog rond Oekraïne is het goed een moment stil te staan bij Erasmus als pacifist.
Erasmus was niet principieel overal en altijd pacifist. Er kan helaas een goede reden zijn waarom strijd nodig is. Maar je moet altijd eerst tot honderd tellen voor je concreet aan oorlog denkt. Bovendien zijn er heel veel slechte redenen om een oorlog te beginnen. ‘De oorlog is alleen zoet voor wie hem niet kennen’ is een bekend gezegde van Erasmus (uit zijn verzameling Spreekwoorden, de Adagia). Soms is het nog beter een bepaald niet ideale vrede te handhaven dan een alles verwoestende oorlog in te gaan. Er is veel 
dreiging rond Oekraïne, als het op een oorlog uitdraait zijn daarvan de Oekraïeners het eerste en voornaamste slachtoffer. Dat dat voorkomen mag worden. Vandaar in deze vesperdienst een nadrukkelijke BEDE OM VREDE uit de grond van ons hart. In het licht van de oorlogsdreiging lees ik een enkele zin uit Erasmus’ Vredes weeklacht (Querela Pacis uit 1517):
Om te beginnen: wat ter wereld is aangenamer en beter dan vriendschap? Niets toch zeker? Maar wat anders betekent vrede dan onderlinge vriendschap van velen? Gelijk omgekeerd immers oorlog niets anders is dan vijandschap van velen. Voor alle goede zaken echter geldt dat zij des te meer nut stichten naarmate zij zich over groter gebied uitstrekken. Waar dus vriendschap tussen twee mensen reeds zo zoet en heilzaam is, hoe groot moet dan wel niet het geluk zijn wanneer staten met staten, volken met volken door haar ketenen verbonden zijn. Door eendracht groeit het kleine, door tweedracht gaat zelfs het grote te gronde.
Tot zover Erasmus in zijn hartstochtelijk pleidooi om de vrede te bewaren en als het even kan met elkaar in gesprek te blijven. Laten we hopen en bidden dat dat ook rond Oekraïne zal lukken. Indachtig de bede van Sint Fransiscus: maak ons tot een instrument van uw vrede. Amen
Korte overdenking van dr. Koen Holtzapffel uit de vesperdienst van 20 februari 2022
De volgende vesperdienst is op zondag 13 maart om 16.00 uur en wordt voorafgegaan door een orgelconcert om 15.00 uur.
