13 februari 2022

Gedenkt uw voorgangers (3) ds. Gerard Duinker (1924-2011)

Geschreven door Tjaard Barnard

In het kerkblad in 2011, toen nog Voor Eigen Kring, is bij het overlijden van Gerard Duinker het volgende in memoriam verschenen.

Op 11 augustus overleed op 87-jarige leeftijd ds. G.C. Duinker. Hij heeft op veel plaatsen de Broederschap gediend. In 1942 werd hij ingeschreven bij het Seminarium. Voordat hij theologie kon gaan studeren moest hij staatsexamen Grieks en Latijn doen. Gerard Duinker was een echte bèta. Ondanks zijn roeping waren talen niet zijn sterkste kant. Na de oorlog ging hij studeren onder G.J. Heering. Tegelijkertijd was hij zeer actief in de VCJC. Daar ontmoette hij Greet Kloeke, met wie hij 59 jaar getrouwd zou zijn en vier dochters zou krijgen. Het proponentsexamen legde hij af in 1951 bij G.J. Sirks. Hij begon in Boskoop en Waddinxveen. Later kwam daar Alphen aan den Rijn bij. Gerard kreeg de kneepjes van het predikantschap onder de knie, al liet hij zich niet door de kerkenraad sturen. Zo was hij niet bereid om als zedenmeester mensen vermanen, die dat volgens de kerkenraad nodig hadden. Wel zegende hij eens een huwelijk in, midden in de nacht, zonder de familie die het niet wilde hebben. In 1957 werd hij opbouwwerker in de nieuwe wijk Hoogvliet. In 1961 volgde Vlaardingen. Van 1964 tot 1988 diende hij de gemeente Rotterdam. Hij zou ook nog tijdelijk werken in Vlaardingen, Sommelsdijk en bij de NPB Oud-Beijerland.

Meditatie

In zijn studieverlof in 1981 stortte Gerard Duinker zich op meditatie, spiritualiteit en mystiek. Naar zijn inzicht was er binnen de remonstrantse wereld te weinig aandacht voor de gevoelsmatige kant van het geloven. Het rationele stond te veel op de voorgrond. Vanaf die tijd was Duinker een voorloper door talloze vormen van meditatie een plaats te geven binnen de vrijzinnigheid. Zelf was hij sterk geraakt door Zenmeditatie, die hij christelijk manier invulde. Voor hem was er een groot verschil tussen methode en inhoud. Door de methoden van Zen te gebruiken vond het christendom verdieping. Niet iedereen begreep het. De zorg werd uitgesproken dat men ongeschoeid ter kerke zou moeten komen! Maar anderen waardeerden deze nieuwe benadering van het geloof zeer. In Rotterdam, maar ook in andere gemeenten van de Broederschap, heeft Gerard Duinker tot een paar maanden geleden meditaties geleid.

 

Maatschappelijk betrokken

Duinker was een betrokken predikant. Niet alleen in het pastoraat, maar ook op andere manieren was hij er voor de mensen. Zo gaf hij godsdienstles op scholen. Ook gaf voor de NVSH seksuele voorlichting. Bij zijn afscheid als dienstdoend predikant in 1988 werd hij benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.

Vruchtbaar emeritaat

Ook daarna bleef Duinker actief. Hij leidde meditaties, maar ging ook vaak voor als gastpredikant:in Rotterdam en andere gemeenten. Dat hield hij vol tot op hoge leeftijd. Elk jaar weer was hij vereerd dat men aan hem bleef denken. Wanneer hij vrij had, kwam hij naar de Rotterdamse kerk. Hij was heel betrokken bij de gemeente en deed soms mee met een gesprekskring.

Laatste preek in Rotterdam

In oktober 2010 preekte hij voor het laatst in de Rotterdamse gemeente. Na ongeveer 60 jaar preekwerk sprak hij over de onmogelijkheid van het geloof. Wat weten wij eigenlijk van God? Niemand heeft ooit God gezien. God woont, zoals Paulus het zegt, in een ontoegankelijk licht. Met Gustav Jung: ‘Een mens weet evenveel van God als een mier kan weten van het British Museum in London.’ Toch was dit geen reden voor Duinker om het spreken over God te staken. Alleen past ons wel bescheidenheid en eerbied. Is het geheim van het christendom niet dat die volstrekt onkenbare God zich over de wereld ontfermd heeft en ons nabij wil zijn?

God bestaat

Deze laatste preek sloot hij af met een humorvolle en diep gelovige kwinkslag:

‘Toen mijn jongste dochter ongeveer 6 jaar oud was, vroeg iemand haar: “Meisje, Tilleke, geloof jij dat God bestaat?” Toen antwoordde zij: “ik moet wel geloven dat God bestaat, anders werkt mijn vader voor niks.” Ik geloof, gemeente, dat ik niet voor niets heb gewerkt, want God gebruikt ook feilbare mensen soms in zijn dienst. Uiteindelijk alles is genade. Amen.’

Geluidsopname

Bijna 24 jaar was ds. Gerard Duinker predikant in Rotterdam. Slechts een zeer beperkt aantal diensten is als geluidsopname bewaard gebleven. (De meeste preken zijn wel op papier aanwezig en worden geïnventariseerd door twee gemeenteleden om in het archief van de Remonstrantse Broederschap te Utrecht opgenomen te worden.) Op SoundCloud heb ik nu een opname beschikbaar gesteld van een dienst geleid door Gerard op zondag 27 november 1977. Deze zondag was de Eerste Advent. De geluidsopname is helaas niet van de beste kwaliteit. Te merken is dat de dienst bewerkt is geweest voor een uitzending via Radio West IJsselmonde. 

Toch laat de opname heel goed horen op welke wijze Gerard Duinker bij ons voorging. Hoe zijn vroomheid en (pastorale) betrokkenheid en mensenkennis mensen kon inspireren.

Overigens zou ik zeer nieuwsgierig zijn, naar wie de voorbeden (ongeveer vanaf 37′) in deze dienst heeft gedaan! Graag een mailtje daarover naar Tjaard Barnard.

Gerelateerd