Hoe een vrijwilligersdag aanleiding kan zijn tot diepere vragen…

Soms kan een dag verrassend zijn en dat gebeurde mij op de Vrijwilligersdag op 2 september jl. Een dag vol verrassingen zelfs! Een prettige dag, met lunch, rondleiding Depot, lezing Titus, versnaperingen toe, goed georganiseerd.

Overstroming
De eerste verrassing bracht de rondleiding, toen ik begreep wat nu eigenlijk de reden was om het Depot te bouwen. En wel, een overstroming. Een van vele. Het water stond de voormalige directeur Sjarel Ex, letterlijk tot aan zijn middel (?) in de kelder van Boijmans toen hij tijdens een calamiteit de acute keuze kreeg voorgelegd van de brandweer: ofwel schilderijen en andere kunstvoorwerpen te redden, ofwel de papieren collectie. De laatste ging daarbij verloren.

Water aan de lippen
Vervolgens was het verrassend dat later in de lezing van Titus bleek dat hetzelfde speelde, ooit, dicht bij huis. De reden om onze huidige kerk te bouwen was ook… de vele overstromingen! Steeds weer stond de Remonstrantse kerk blank op haar voormalige plek, daar waar nu de Markthal staat. En ja, dan ligt het zo’n beetje voor de hand om ook een andere parallel te trekken. Want staat ons ook nu niet het water ons aan de lippen als we doorgaan zoals nu, zo wordt ons menigmaal voorgehouden? Als er te weinig kerkgangers (leden, vrienden, belangstellenden) zullen zijn en het voortbestaan van de Remonstranten, in Rotterdam en elders in het land, in het geding komt?

Niet aan gedacht
Vervolgens werd ik tijdens de rondleiding opnieuw verrast, door iets van heel andere aard. Het Depot werd gepresenteerd, zo herinner ik me ook nog goed uit de persberichten, als het eerste depot van een museum ter wereld, dat publiekstoegankelijk werd. Gezien dit aspect dat zo nadrukkelijk met de mond werd beleden, was het een grote verrassing voor degenen die er kwamen te werken om te ontdekken dat er bij de bouw… niet aan het publiek was gedacht! Het gebouw stond maar… men was de praktische zaken om het publiek te ontvangen vergeten! Er was geen garderobe, er waren geen lockers voor de tassen, er was geen plaats voor de stofjassen die het publiek bij rondleidingen dient aan te trekken. In allerijl werd daarom een oplossing gevonden door een tussenverdieping te bouwen. Inderdaad voor garderobe, lockers, stofjassen, maar er is alleen een trap. De ruimte ontbrak voor het aanbrengen van een lift. Waardoor het niet toegankelijk is voor minder validen! Daarnaast bleek bij oplevering dat er teveel licht van bovenaf het gebouw binnenkwam, iets dat de collectie niet ten goede komt. Ook hier moest in allerijl een oplossing worden gezocht en dat werd het kleurige tussenplafond, het element dat misschien wel de meeste aandacht trekt in het hele gebouw. De glazen bolletjes met een veelheid aan kleuren werden zodanig geslepen dat zede lichtinval van boven terugkaatsen.

Ook voor een groter publiek?
En ja… ook hier kan dan een verrassende parallel met onze kerk nu zijn te vinden. Want ook al hebben we een mooi gebouw, met vele kunstzinnige details waarvan de lezing en de publicaties van Titus en anderen blijk geven… hoe toegankelijk is het eigenlijk? Fysiek helemaal ok, maar wat biedt de kerk inhoudelijk aan een groter publiek? De enquête is hiertoe natuurlijk een aardige stap om ons oor te luisteren te leggen, en bij het welkomstwoord door Jethro werd alsnog sterk benadrukt om deze in te vullen. Een enquête voor en door de gebruikers van de kerk. En daarmee dus geen afspiegeling van een nieuwer publiek dat wellicht interesse kan hebben. Vanzelfsprekend hangt iedere enquête ook af van de interpretatie van de resultaten ervan. Bij een platte interpretatie, van slechts registratie wat de meerderheid vindt komen we, om een nieuw publiek te trekken, mogelijk niet veel verder. Maar wellicht zitten er wat pareltjes tussen, van unieke ideeën, die een nieuwe vonk, een nieuw elan, teweeg kunnen brengen? Stel dat we daarvoor openstaan en ons laten verrassen?
Sylvia I. Saakes