Doe voortaan net als die Samaritaan

Het eigen gelijk

Velen gebruiken de crisis waarin we leven om hun maatschappelijke boodschap nog eens nadrukkelijk onder de aandacht te brengen.

Milieuorganisaties wijzen erop hoe schoon de lucht op dit moment is. Tijd voor uitvoering van de klimaatmaatregelen. Artsen die al langer pleiten voor strijd tegen overgewicht en een veel gezondere levensstijl halen hun gelijk. Zie je wel, vooral mensen met overgewicht zouden op de IC’s belanden.

Natuurlijk bestaat het gevaar dat we al die pleidooien braaf beamen en na de crisistijd vrolijk op de oude voet verder gaan. Na de crisis eindelijk weer lekker uit eten, met de auto naar mooie natuurgebieden en vliegen naar Verweggistan. Niets zo moeilijk als gedragsverandering!

Gedragsverandering

De oproep tot gedragsverandering is van oude tijden. Ook de bijbel staat er vol mee. Wat is bekering anders dan de uitnodiging tot gedragsverandering? Ook in een aantal gelijkenissen is het aan de orde. Ze roepen de luisteraar op het goede voorbeeld te volgen en het gedrag aan te passen. Een heel bekende ‘voorbeeld-gelijkenis’ in dit verband is die van de barmhartige Samaritaan (Lucas 10: 25-37). Eindigend met de oproep: doe dan voortaan net zoals die Samaritaan.

Stel een doel

Hebben de evangelisten zich eigenlijk wel gerealiseerd hoe moeilijk gedragsverandering is? Als het je lukt mag je God daarvoor op je blote knietjes danken. Management-goeroe Ben Tiggelaar (ook betrokken gelovige) vertelt steeds opnieuw waarom het zo lastig is te veranderen. In het groot en in het klein. Nieuwe gewoontes echt aanleren vergt veel tijd. Ons brein houdt veel meer van bekend gedrag dat we op de volautomatische piloot kunnen uitvoeren. Ja, ons brein is liever lui dan moe. Bovendien, gedragsverandering kost bloed, zweet en tranen en dat vermijdt ons brein liever, tenzij het echt niet anders kan. Ten slotte, de sociale omgeving werkt vaak ook niet echt mee. Is gedragsverandering dan onmogelijk? Nee, zegt Tiggelaar, het kan. Maar dan moet je jezelf, individueel en collectief, duidelijke doelen stellen. Die doelen moet je vertalen in heel concrete dagelijkse stapjes. Ondersteuning vanuit de sociale omgeving is daarbij cruciaal.

Steun elkaar

Tja, al die mooie uitnodigingen in het evangelie: doe voortaan net zo. Makkelijker gezegd dan gedaan. Ik denk dat juist daarom geloofsgemeenschappen zo belangrijk zijn. Kun je elkaar een beetje ondersteunen bij de gevraagde gedragsverandering. Ook als eens de crisis weer voorbij is en iedereen over gaat tot de orde van de dag.