Spelen met Grenzen #2
Geschreven door Koen Holtzapffel
Grensovergangen zijn niet de meest gezellige plekken om als reiziger te passeren. Ik herinner me de grensovergang van West- naar Oost-Berlijn, van de Bundesrepublik naar de DDR dus. Het lijkt al weer lang geleden, maar wat was dat een ‘unheimische’ plek. Een plek die niet alleen de overgang markeerde van het ene naar het andere land, maar ook van het ene naar het andere politieke systeem: van kapitalisme naar communisme. Alleen de vogels vlogen in die dagen in vrijheid van Oost naar West.
Grensovergangen zijn er nog steeds. Op veel plekken op aarde, soms vriendelijk, meestal enigszins bedreigend en intimiderend. Op dergelijke plekken heb je als reiziger niet veel te vertellen. Je bent overgeleverd aan functionarissen die je zomaar de toegang tot het land kunnen weigeren. Als er iets niet klopt in je paspoort, als een functionaris met het verkeerde been uit bed is gestapt, als er niet genoeg word ‘bijbetaald’.
En toch, ondanks alle ongemak, zoeken mensen grenzen op en overschrijden die. Met veel verbeeldingskracht. Of het nu om fysieke, kunstmatige, denkbeeldige of morele grenzen gaat. Wij mensen zijn grensgangers, grensbewakers én grensoverschrijders. De onbekende, beangstigende én fascinerende overzij lo(n)kt. Soms treden we die overzij actief tegemoet, soms dringt de overzij zich ongevraagd aan ons op, met inzicht gevende (openbarende) kracht.
In het net verscheen boek Spelen met Grenzen. Over contrastervaringen onderzoeken zeventien remonstrantse auteurs diverse grenzen en verbinden die met ingrijpende, betekenisvolle grens- of contrastervaringen in hun (geloofs)leven. Grenzen maken mensen maar mensen maken ook grenzen. Grenzen tussen wie er bij hoort en wie niet, tussen hemel en aarde, geloof en wetenschap, godsdienst en humanisme, droom en realiteit.
Verkenning van en overschrijding van zulke grenzen hoort bij remonstranten. Laten remonstranten blijven spelen met grenzen en pogen om grenzen te slechten die mensen onnodig van elkaar scheiden. Dat geeft niet direct houvast, maar wel kans op nieuwe ontmoetingen en invalshoeken, nieuwe vormen van verbinding ook. Aan het leven van een bijna 400-jarige geeft het een onverwachte impuls!
Spelen met Grenzen. Over contrastervaringen. Onder redactie van Sigrid Coenradie en Koen Holtzapffel. Boekencentrum €14,99
