Wijze Lessen van Zuster Levend Water
Geschreven door Koen Holtzapffel
De afgelopen dagen bevonden we ons met een groepje Rotterdamse remonstranten in het Liobaklooster bij Egmond aan Zee. Buiten was het veertig graden, binnen koel en tegelijk hartverwarmend. De zuster met de prachtige naam Levend Water begeleidde ons.
In gesprek met haar ging het over de afname van het aantal kloosterlingen, ook in het Benedictinessenklooster van Lioba. Als je met velen bent kun je diegenen die je niet zo goed liggen makkelijk ontlopen. Ben je met weinigen, dan heb je elkaar niet alleen hard nodig, je komt elkaar ook steeds tegen en moet echt leren omgaan met verschillende karakters. Die botsen zelfs in een klooster wel eens. De heilige Benedictus, stichter van de orde der Benedictijnen, had een goed psychologisch inzicht in de kansen en bedreigingen van het samenleven in een gemeenschap. In zijn regel beveelt hij dan ook het volgende aan: handhaaf ondanks tegenstellingen de passie voor de saamhorigheid. Poog elkaar in beleefdheid te overtreffen en verdraag elkaars zwakheden van lichaam en geest met het grootste geduld. Acht de ander altijd uitnemender dan jijzelf.
Deze wijze les herinnerde me aan een even wijze les van Jacobus Arminius. Opgeschreven in een redevoering over onderlinge verdraagzaamheid tussen christenen (begin 1606). Arminius was toen al stevig verwikkeld in de predestinatiestrijd. Wat beveelt hij zijn medestrijders en tegenstanders aan (ik citeer uit de vertaling van Simon Vuyk): ‘Laten wij onszelf eens verplaatsen in de positie van een tegenstander en laat hem op zijn beurt onze kenmerken overnemen. Het staat ons net zo goed als hem vrij er verkeerde beginselen op na te houden. Wanneer we dit experiment hebben verricht, zouden wij tot het inzicht kunnen komen dat juist de persoon waarvan wij eerder dachten dat deze dwaalde, en wiens fouten in onze ogen een negatieve strekking hadden, wel eens door God aan ons gegeven zou kunnen zijn, opdat wij uit zijn mond waarheden leren kennen die ons tot nu toe onbekend bleven.’
ds. Koen Holtzapffel klimt over het hek om tijdig bij de kloosterviering te zijn
Passie voor saamhorigheid betekent leren omgaan met verschillen. In een klooster, in een stad, in de familie en in de kerk. Gelukkig dat wij daarbij nog steeds ons voordeel kunnen doen met de wijze lessen van Benedictus en Arminius. Met dank aan Zuster Levend Water die het tijdens een inspirerend kloosterweekend ter sprake bracht.
