Pasen 2020 in verscheidenheid

De kerken zijn dicht, maar voor wie een remonstrantse kerkdienst wil meemaken is er veel te vinden op het internet. Een aantal diensten is van te voren opgenomen en via YouTube te bekijken. Die bespreek ik hieronder. Andere diensten zijn te bekijken vanaf het tijdstip dat ze normaliter gehouden worden.

Utrecht

Vanuit de Geertekerk in Utrecht wordt de dienst aangeboden door de landelijke Remonstrantse Broederschap. Sinds 15 maart zijn er diensten met elke week een wisselend karakter. In Utrecht wordt de dienst geleid door ds. Marthe de Vries. Zij preekt in drie verschillende gedeelten over drie verschillende teksten. De bijbellezingen, het gebed en de zegen worden gedaan door ds. Alleke Wieringa. Maarten van der Bijl, de vaste cantor/organist is verantwoordelijk voor de muziek. Het is een zeer klassieke dienst, waarin alle elementen van remonstrantse diensten te vinden zijn.
De dienst oogt zeer professioneel. Het camerawerk is goed. De Geertekerk is een prachtige, middeleeuwse kerk. In de beelden wordt dat royaal getoond. Aan de ene kant geeft dat een heel ruimtelijk gevoel. Aan de andere kant, voel ik me als kijker soms wat verdwaald in die grote ruimte. Dat komt wellicht ook doordat de sprekers soms van wat grotere afstand gefilmd worden. Het komt niet altijd dichtbij…

De muziek is prachtig, misschien soms wel iets te mooi. Het blijft op afstand. De teksten zijn geweldig gekozen. Eigenlijk moet je, als je de dienst wilt meemaken, van te voren de tekst even uitprinten. Velen zullen dat niet direct doen en missen dan soms de pointe wat er gezongen wordt.

De preek wordt in drie delen aangeboden, zoals Marthe zegt, als een klassiek drieluik. Eerst vertelt ze over de rouw van Maria Magdalena. Het tweede deel gaat over de ongelovige of eigenlijk heel nuchtere Thomas. Tenslotte wordt het middenstuk (ook in de tekst!) verteld van de verschijning van Jezus aan zijn leerlingen. Dat is een mooie vondst, alleen wordt daardoor minder duidelijk dan zou kunnen, dat Thomas niet automatisch minder gelovig is dan zijn collega discipelen. Hij was er gewoon niet bij, toen iedereen het kon zien.

Al met al een prachtige dienst, je zou ervoor thuisblijven.

Schoonhoven

Op Witte Donderdag besprak ik al de dienst vanuit de Remonstrantse Kerk in Schoonhoven. Voorganger is daar dr. Martijn Junte. Hij moet het doen zonder alle hulpmiddelen, een professionele cameraman en diens deskundigheid . Junte maakt zelf de film en dat is te zien, hoewel het ook direct ontwapend en charmant is. Tegelijkertijd heeft hij twee professionele musici uitgenodigd die het geheel een bijzonder cachet geven. Zij zingen niet de gebruikelijke liederen van Pasen en nodigen de kijker daarmee uit om of heel goed op te letten wat er gezongen wordt of zich te laten meevoeren door de muziek. Misschien is dat ‘laten meevoeren’ wel het trefwoord van deze dienst. Junte brengt de dienst tot de essentie terug. Prachtige muziek, een preek om je tanden in te zetten, weer muziek, de zegen en daarna een wandeling in de omgeving van de kerk. Daarover later meer.

religieuze pornografie?

In de preek zet Junte twee vrouwen en hun benaderingen tegenover elkaar. Maria Magdalena en Hadewijch, de dertiende eeuwse mystica. Daarmee wordt de dienst naar een heel bijzonder niveau getild. Junte vertelt over de mystieke eenwording met Christus die zij beleeft. Deze teksten zijn heel concreet en intiem.

Pasen gaat niet over een gebeuren in de geschiedenis, toen en daar, maar over een ervaring die zoekende mensen van nu ook kan overkomen: gevonden worden!
Na de preek komt de dienst vlot tot een einde met de zegen (waarin hij stipuleert dat we niet ‘naar ons huis’ kunnen gaan omdat het verstandig is om thuis te blijven. Toch ‘lopen’ we een paar minuten mee met Junte en stappen we dus de wereld in. Zeker deze laatste scene geeft het geheel een wat arty gevoel. Maar ook vandaag is het weer zeer de moeite waard om je onder het gehoor te scharen in Schoonhoven.

Eindhoven

Vanuit de Remonstrantse Kerk in Eindhoven worden we weer toegesproken door de predikanten van Doopsgezinde, Lutherse en Remonstrantse Gemeente. We vallen binnen met de Lutherse predikant die met de brandende Paaskaars het licht van Christus binnenbrengt en bezingt. Ds. Rachelle van Andel zingt weer, vanuit huis, zichzelf begeleidend op een gitaar, terwijl de Bijbellezing, de Emmaüsgangers door de doopsgezinde predikant plaatsvindt. Een licht gevoel van vervreemding ontstaat wanneer dr. Sigrid Coenradie het licht ontsteekt. Natuurlijk, het aansteken van een kaars aan de paaskaars komt vaker voor, maar eigenlijk is het best gek om het licht te willen ontsteken, wanneer het net is binnengekomen!

Sigrid houdt een prachtige preek. Je zit direct in het verhaal wanneer zij de teleurstelling van de twee op weg naar Emmaüs weet te verbinden met de teleurstellingen van alle jonge ondernemers in Strijp S. Ze zijn net met iets moois begonnen, maar het wordt direct afgebroken. Zo moeten zij zich gevoeld hebben, die twee.
Maar in die teleurstelling is er opeens de aanwezigheid van de ander. Die ander die troostend aanwezig is, met een bemoedigend woord, met het breken en delen van brood en wijn. Uiteindelijk is het een boodschap van nabijheid die we dit jaar met Pasen mogen ervaren.

Gouda

In deze stad gaat ds. Kim Magnée-de Berg voor vanuit de Lutherse Kerk waar de Federatie van Doopsgezinden, Vrijzinnige Protestanten en Remonstranten kerkt. Hier is gekozen voor een klassieke dienst, waarbij wat de muziek betreft het orgelspel aangevuld wordt met ingeblikte koorzang uit de Amsterdamse Studentenekklesia. Kim legt meer dan in de andere diensten de nadruk op de verkondiging. Dat het nu een gekke tijd is, zit de boodschap van Pasen in het geheel niet in de weg. Het is niet gek om nu Pasen te vieren. Pasen breekt altijd in deze wereld in.

‘Het wordt ook Pasen, wanneer wij er niet aan toe zijn.’

Juist in een wereld van gebrokenheid. Christus leeft en daarom staat ook ons leven op zijn kop. Jezus is betrouwbaar omdat ook hij de gebrokenheid aan den lijve heeft ondervonden. De verkondiging van Pasen geldt voor ons allemaal, wie we zijn, wat de gebrokenheid van ons bestaan ook zijn mag. Het leven is definitief doorgebroken.

Sommelsdijk

Vanuit de Remonstranten in Sommelsdijk komt een eenvoudige podcast op ons af. Mr. André Meiresonne MA valt daar in voor ds. Jan Klijnsma die herstellend is van een schouderoperatie. Op indringende manier spreekt André naar aanleiding van alweer het verhaal van de Emmaüsgangers. Hij schetst het bijzondere van Jezus, namelijk de manier waarop hij met zijn lot is omgegaan. Jezus gaf aan het kruis het voorbeeld hoe wij mensen onszelf kunnen ontstijgen. Door zijn moordenaars te vergeven kon hij leven in liefde. Dat is opstanding. Ook wij kunnen opstaan. Er voor elkaar zijn. Dat is Pasen. Deze bijdrage wordt afgesloten door prachtig gezang door de jonge Chloë van der Waal begeleid door haar moeder Sjaliene. Zij zingt ‘Von der Auferstehung Jesu Christi’ van Bach.

Twente

In de Remonstrantse Kerk in Hengelo kunnen we weer luisteren naar ds. Kirsten Slettenaar. Op sympathieke manier worden we met klokgelui welkom geheten. Centraal staat vanmorgen de vergelijking tussen de Hof van Eden en de Graftuin. Op Stille Zaterdag werd gelezen uit Genesis, het verhaal van de schepping. Nu kwam onder meer de proloog van het Johannesevangelie aan de orde. En in het scheppingsverhaal en in het Paasverhaal staat de notie centraal dat we bij onze naam worden geroepen. We hebben een naam, we mogen er zijn.
Wat als kijker wel afleidt bij deze dienst is het feit dat het geluid niet lekker loopt. Bij het orgelspel zitten er regelmatig haperingen. Bij het gesproken woord klinkt het allemaal wel erg zacht. Wie niet telkens het geluid harder of zachter zet, krijgt of pijn aan zijn oren of hoort de helft niet. Dat is jammer, want het was goed om in de kerk in Hengelo te zijn!

Al met al een rijke verscheidenheid aan paasvieringen, waar voor iedereen wat te vinden moet zijn.

Goede en inspirerende paasdagen gewenst!