Naar het klooster

Remonstranten zijn individualisten die graag hun eigen gang gaan en zich niet graag laten vertellen wat ze wanneer moeten doen. Hoe anders is dat in een klooster. Je leeft er permanent in een gemeenschap en het dagelijks levensritme wordt er bepaald door de getijdendiensten, de metten, lauden, vespers, completen enzovoort. Best spannend dus om met een groep remonstranten naar een klooster te gaan. Afgelopen weekend gebeurde het: met een groep van dertien naar het Sint Lioba klooster van de zusters Benedictinessen in Egmond aan Zee. 

De een raakt meer onder de bekoring van zo’n klooster dan de ander. Mij spreekt de kloostergang elke keer opnieuw aan. De zusters staan in een traditie van eeuwen die zij op hun wijze beleven en interpreteren, waarbij zij bezoekers gastvrij laten mee(be)leven. Overigens gaan de zusters met hun tijd mee. Soms zijn aanpassingen aan een nieuwe tijd ook nodig, al zijn de veranderingen subtiel.

Een opvallende verandering is de aanwezigheid van twee monniken in dit vrouwenklooster. Een van de twee zingt buitengewoon fraai en geeft de vele gezangen, ook gregoriaanse, een extra dimensie. Men weet te vertellen dat deze monnik meezong  met de door cabaretier Herman Finkers georganiseerde Missa in Mysterium in Oldenzaal. Finkers zei er later over: ‘het mysterie wordt hier niet door praten, maar door muziek, liturgie en ritueel benaderd. Misschien is dat wel de beste toegang tot het geloof.’ De waarheid van deze uitspraak van Finkers ervaar je heel sterk als je een weekend in een klooster vertoeft.

Veel van de gezongen liederen zijn ontleend aan de psalmen. Soms een beetje veel van het goede, ook omdat veel van die psalmen naast liefde vijandschap, verdriet en verlatenheid ter sprake brengen. Maar…, moeten psalmen alleen over de mooie en lieflijke kanten van het leven gaan? Juist omdat ze heel het leven omvatten worden ze altijd weer gelezen, gezongen en bieden ze troost.

Geconfronteerd met rust, stilte en regelmaat, wil je wel eens uit de band springen.

Ten slotte de stilte. Altijd weer wennen voor wie uit een druk leven afkomstig is en hier geconfronteerd wordt met rust, stilte, regelmaat. Dan wil je wel eens uit de band springen. Aan tafel kan dat niet, ook daar heerst stilte. Maar als blijkt dat de zusters tijdens de stille maaltijd voorgelezen worden, durven ook wij het aan: toch maar muziek om voor een passende achtergrond te zorgen. Muziek uit Taizé, dat dan weer wel. We draaien op andere momenten trouwens ook muziek van Patti Smith en J J Cale.

Zo voegen wij ons als remonstranten op onze wijze voor een weekend in een rijke traditie die er vóór ons was en er ook na ons nog heel lang zal zijn. En die er ook voor ons als passanten is om van te genieten. De hartelijke gastenzuster Oeachsi nodigt ons uit om nog eens terug te keren. Ik weet zeker dat het niet de laatste keer is dat remonstranten zich zullen laven aan deze bijzondere bron van spiritualiteit. Elders in Egmond lezen we: wat water is voor de vis, is stilte voor de monnik. Zou dat alleen voor monniken en nonnen gelden?