Kerkdienst met Arie Nico Verheul

EEN BORD VOOR JE KOP, EEN BALK IN JE OOG

Gelezen worden: Jeremia 7,1-15 en Lucas 6,39-49

Naast de befaamde Bergrede van Matteüs is er ook een minder bekende versie van de verzameling woorden van Jezus. Die vind je bij Lukas, uitgesproken in het open veld.  Er zijn overeenkomsten, maar ook grote verschillen. Het eindigt met beeldspraak. Later zal dit voor Jezus een geliefd genre blijken, vaak breed uitgesponnen in een compleet verhaal: de parabel.

De veldrede eindigt best wel uitdagend, nogal confronterend. Waarom valt ons het falen van anderen meer op dan dat van onszelf? Het is alsof je een timmerman (of zijn zoon) hoort spreken: er staat iets in de weg tussen ons en de mensen om ons heen. Een masker, een plank, een balk, een splinter… Alle aandacht gaat daarbij naar de ander uit: ‘Er mankeert iets aan jou. Laat mij eens kijken…’ Wij spreken van blinde vlekken, Jezus heeft het over een balk in je oog. En het gekke is: die zien wij niet. We kijken er al zolang langsheen, hij hangt ons niet in de weg. Die balk is als het montuur van je bril, op den duur zie je dat niet meer.

Ons kan niets gebeuren

De tijdgenoten van Jeremia waren er vast van overtuigd dat hen niets kon overkomen. Zij hadden de Eeuwige immers aan hun kant. Met de tempel als zichtbaar bewijs van zijn aanwezigheid. De profeet helpt hen echter uit de droom. Hun ‘vroomheid’ is een dekmantel voor wangedrag.

Met Aswoensdag in zicht, het naderen van de veertig dagen voor Pasen, is deze laatste zondag ‘door het jaar’ al vast een uitnodiging om een goede balans te vinden in het oordelen over anderen en over onszelf.

Een godsdienstoefening in zelfkritiek.

Ds. Arie Nico Verheul is Remonstrants predikant en godsdienstwetenschapper, in Utrecht vooral actief in het bevorderen van interreligieuze samenwerking en dialoog.